Danh mục sản phẩm
Luật thi hành án dân sự còn nhiều bất cập
Luật Thi hành án dân sự (THADS) có hiệu lực từ ngày 1-7-2009 là cơ sở pháp lý quan trọng góp phần tháo gỡ những vướng mắc trong hoạt động THADS. Tuy nhiên, sau 3 năm triển khai thực hiện Luật, các cơ quan thi hành án dân sự vẫn còn gặp một số khó khăn, bất cập, phần nào hạn chế kết quả thi hành án.
Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn An Ly, Cục trưởng Cục thi hành án dân sự tỉnh cho biết: Luật THADS và các văn bản hướng dẫn thi hành có nhiều quy định chưa hợp lý, gây nên những khó khăn trong thực tiễn hoạt động của cơ quan thi hành án. Đơn cử như khó khăn, vướng mắc về việc xử lý đơn yêu cầu thi hành án của đương sự, xác minh điều kiện thi hành án, xử lý nhà ở trên đất của người khác, thực hiện cấp dưỡng nuôi con v.v… Nhất là đối với các quy định về kê biên, cưỡng chế thi hành án, quy định về bán đấu giá tài sản thi hành án hiện đang gây khó cho các cơ quan thi hành án bởi những quy định không phù hợp.
Ví dụ như tài sản của người phải thi hành án khi được bán đấu giá nếu không có người mua tài sản thì Chấp hành viên ra quyết định giảm giá cho đến khi có người mua tài sản hoặc không được thấp hơn chi phí cưỡng chế, xử lý tài sản. Quy định này của Luật THADS khiến cho việc thi hành án kéo dài, làm chậm tiến độ, tạo ra những bất cập về tài sản khi kê biên bị giảm giá nhiều lần làm thấp hơn giá trị thực của tài sản.
Đối với việc xác minh điều kiện thi hành án, phần lớn người được thi hành án (nhất là đối với việc thi hành án về phần nghĩa vụ dân sự trong các bản án hình sự) chủ yếu là những người có hiểu biết pháp luật hạn chế, trong khi đó, tài sản, nguồn thu nhập của người phải thi hành án là rất khó xác định. Tài sản, tài khoản, nguồn thu nhập là bí mật thông tin của cá nhân được pháp luật bảo vệ, không thể tùy tiện cung cấp, chỉ được phép cung cấp khi có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền. Vì thế cơ quan, tổ chức, cá nhân đang nắm giữ thông tin hoặc quản lý tài sản, tài khoản của người phải thi hành án thường từ chối cung cấp thông tin cho người được thi hành án, mà không có cơ sở để xử lý, nếu bị xử lý thì cơ quan nào có thẩm quyền xử lý, chế tài xử lý ra sao, hiện nay chưa có văn bản nào quy định cụ thể về vấn đề này.
Bên cạnh những nguyên nhân khách quan do thể chế quy định pháp luật chưa đầy đủ, thống nhất và đồng bộ, trong hoạt động thực tiễn của công tác THADS vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn. Những năm gần đây, lượng việc và tiền trong THADS có xu hướng tăng cao, đặc biệt lượng tiền ở án kinh doanh thương mại chiếm tỷ lệ lớn còn tồn đọng chưa xử lý được. Theo số liệu của cơ quan THADS, số việc thi hành án giải quyết các tranh chấp tín dụng chiếm số lượng lớn với hơn 50% tổng số tiền và chiếm 40% số vụ việc, liên quan chủ yếu ở các khu công nghiệp, làng nghề như Khu công nghiệp Giấy Phong Khê; khu công nghiệp Quế Võ; khu công nghiệp Phú Lâm (Tiên Du)… Nhiều vụ việc số tiền phải thi hành lớn, tính chất phức tạp, có những vụ số tiền lên đến gần 50 tỷ đồng với tài sản thế chấp vay vốn Ngân hàng là nhà đất, máy móc thiết bị sản xuất.
Hiện nay, thị trường bất động sản đóng băng, không có giao dịch, các nhà máy, xí nghiệp hoạt động cầm chừng hoặc đóng cửa dẫn đến việc xử lý tài sản để đảm bảo thi hành án gặp khó khăn. Cơ quan thi hành án đã kê biên, ký hợp đồng bán đấu giá tài sản nhưng không có người mua, phải giảm giá nhiều lần cũng không bán được, chi phí xử lý tài sản lớn.
Ngoài ra, lượng án ma túy, phạt cờ bạc số tiền phải thi hành án nhiều, người phải thi hành đang mắc nghiện hoặc đang chấp hành hình phạt tù, bỏ đi khỏi địa phương, không rõ địa chỉ, không có tài sản để thi hành án. Thực tế thi hành án cho thấy đa số người phải thi hành án thường có hành vi tẩu tán tài sản, giấu nguồn thu nhập, thay đổi chổ ở, tìm mọi cách để chây ì, trốn tránh nghĩa vụ phải thi hành án... dẫn đến việc xác minh, kê biên và xử lý tài sản gặp khó khăn. Trong khi đó, theo quy định pháp luật phải thi hành được ít nhất bằng 1/20 khoản phải thi hành mới đủ điều kiện để xét miễn, giảm. Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến án tồn đọng tại các cơ quan thi hành án dân sự.
Đứng trước những bất cập hiện nay trong thực thi pháp luật, cơ quan thi hành án dân sự đã đề xuất một số giải pháp. Trong đó nhấn mạnh vào việc sửa đổi một số thể chế pháp luật chưa phù hợp, còn chồng chéo. Cần có văn bản quy định mới về việc thu, nộp, quản lý và sử dụng chi phí xác minh điều kiện thi hành án; những quy định mới về mô hình tổ chức, cơ chế thi hành án, công tác quản lý thi hành án giữa THADS và thi hành án hình sự…
Ngoài ra, cần nghiên cứu việc quản lý thu nhập của phạm nhân trong quá trình lao động, sản xuất tại các trại tạm giam, trại giam theo hướng có thể trích một phần thu nhập để đảm bảo thi hành án. Đẩy mạnh cơ chế phối hợp, tránh tình trạng đùn đẩy, trốn tránh trách nhiệm, trong đó quy định rõ về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm cho các cơ quan hữu quan khi không phối hợp. Cần phải khắc phục tình trạng văn bản hướng dẫn thi hành ban hành chậm, thủ tục thi hành rườm rà, chồng chéo gây khó khăn cho các chấp hành viên khi thực hiện nhiệm vụ.
Đặt làm trang chủ
