Danh mục sản phẩm
Ô nhiễm môi trường song hành sự phát triển của làng nghề
Nghề làm bún, bánh ở xã Khắc Niệm (thành phố Bắc Ninh) có từ lâu, ban đầu chỉ là nghề phụ trong những ngày nông nhàn của một số hộ gia đình. Theo thời gian, nghề phát triển ngày càng mạnh, nhờ vậy, đời sống kinh tế của người dân không ngừng nâng lên, số hộ giàu, khá giả tăng cao. Tuy nhiên, song hành cùng sự phát triển của nghề tình trạng ô nhiễm môi trường: nguồn nước, không khí, tiếng ồn... cũng gia tăng gây ảnh hưởng đến đời sống của người dân.
Khu sản xuất bún của gia đình anh Nguyễn Văn Dụng ở Tiền Trong.
Điển hình như gia đình ông Nguyễn Văn Tịch ở Tiền Trong. Trước kia, gia đình ông sử dụng 4 đến 5 nhân công làm bằng phương pháp thủ công chỉ đạt 2 - 3 tạ/ngày. Nhưng từ năm 2007, ông Tịch đầu tư trên 50 triệu đồng mua máy sản xuất bún vào sử dụng chỉ cần 2 - 3 nhân công vẫn làm được 5 - 6 tạ bún/ ngày, có ngày lên đến 7 tạ. Gia đình anh Nguyễn Văn Dụng ở Tiền Trong mỗi ngày cũng sản xuất và bán ra thị trường gần 1 tấn bún tâm sự: “Làm bún trải qua nhiều khâu, từ vo gạo, ngâm, nghiền, ủ bột, rồi mới đưa vào lò nấu và ép sợi, nên phải sử dụng nước rất nhiều. Trước kia, gia đình tôi chỉ làm 3 - 4 tạ/ngày. Nhưng nhu cầu thị trường ngày càng tăng nên mấy năm gần đây tôi đã đầu tư hơn 100 triệu đồng mua máy ép sợi, máy vo, máy xay bột vào làm cho công suất gấp gần 3 lần so với trước. Cũng từ nghề bún giúp gia đình tôi có được cuộc sống ngày càng đầy đủ hơn”.
Hiện nay, ngoài hộ anh Dụng, ông Tịch, còn rất nhiều hộ khác trong xã đã có việc làm, thu nhập ổn định, trong đó nhiều hộ đã xây dựng được nhà cửa khang trang, mua sắm nhiều tiện nghi sinh hoạt có giá trị từ chính nghề làm bún.
Theo ông Nguyễn Thanh Đôn, Phó Chủ tịch UBND xã Khắc Niệm thì nhiều năm qua, việc phát triển của làng nghề đã góp phần giải quyết công ăn việc làm và tăng thu nhập cho người dân địa phương. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại nhất là trong quá trình sản xuất hàng ngày, một khối lượng lớn nước thải chưa qua xử lý ở làng nghề vẫn xả ra môi trường xung quanh. Trong khi đó, hệ thống mương cống còn hạn chế, nước chảy luẩn quẩn quanh làng, đọng lại trong cống rãnh, kênh mương, ao tù… gây ô nhiễm môi trường, làm ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe người dân.
Chưa có con số thống kê cụ thể, nhưng mấy năm gần đây đã có rất nhiều người ở Khắc Niệm mắc các bệnh về đường hô hấp, ngoài da. Nguyên nhân chính khiến làng nghề ở đây ô nhiễm: Do thiếu mặt bằng nên các hộ phải sản xuất tại nhà; nhiều ao, hồ đã bị lấp để xây dựng dẫn đến thiếu ao, hồ điều tiết; các hộ chủ yếu sản xuất nhỏ lẻ, không chú trọng đến vấn đề xử lý chất thải...
Chi cục Bảo vệ môi trường Bắc Ninh đã lấy mẫu phân tích, đánh giá chất lượng nước tại xã Khắc Niệm. Kết quả, các chỉ tiêu về COD, BOB, Coliform... đều vượt quá tiêu chuẩn cho phép từ 20 - 30 lần. Ngoài ra, nhiều hộ làm bún còn kết hợp chăn nuôi và sử dụng than đun đốt nên các chất thải rắn gồm xỉ than, chất thải chăn nuôi, rác thải sinh hoạt phát sinh nhiều khiến môi trường ngày càng ô nhiễm.
Năm 2009, UBND xã Khắc Niệm phối hợp với Viện Khoa học Thuỷ lợi Việt Nam xây dựng dự án xử lý nước thải làng nghề sản xuất bún trên diện tích 2000 m2 với công suất thiết kế 450 m3/ngày- đêm; khuyến khích, vận động các hộ sản xuất xây dựng bể biogas để chứa chất thải trong quá trình sản xuất… Nhưng hiện tại, cả xã mới có hơn 100 trong số gần 300 hộ chăn nuôi xây bể biogas. Còn dự án xử lý nước thải đã đưa vào sử dụng nhưng mới đáp ứng được 1/2 khối lượng nước thải của 2 thôn Tiền Trong và Tiền Ngoài nên người dân vẫn phải sống chung với môi trường ô nhiễm.
Để làng nghề phát triển bền vững, cần phải tháo gỡ ngay những nảy sinh, những hệ lụy về vấn đề môi trường. Bởi nếu không giải quyết hài hòa giữa lợi ích kinh tế và vấn đề môi trường thì sự phát triển làng nghề khó bền vững và người dân làng nghề sẽ phải đánh đổi giữa lợi ích vật chất với sức khỏe và đời sống lâu dài.
Đặt làm trang chủ
