Theo ngành Nông nghiệp tỉnh thì vụ đông 2011-2012 toàn tỉnh gieo trồng được 9.951,6 ha, đạt 94,8% KH, giảm 455,4 ha so với vụ đông năm 2010-2011. Nguyên nhân chủ yếu do vụ đông diễn ra trong điều kiện khó khăn, lúa mùa thu hoạch muộn, mưa nhiều đầu vụ, cuối vụ rét, mưa phùn… cùng nhiều nguyên nhân khác khiến cho diện tích gieo trồng vụ đông đạt thấp.
Một số cây trồng chủ lực giảm như: Cây khoai tây đạt 2.122,7 ha, bằng 84,9% KH, và giảm 355,1 ha so với năm trước; Cây đậu tương đạt 638,8 ha, đạt 53,2% KH, bằng 44,6% so với vụ trước; Cây khoai lang đạt 642,1 ha, bằng 80,3% KH, bằng 83,1% so với vụ trước… Đặc biệt, do chi phí đầu vào cao, trong khi giá nông sản phẩm của hầu hết các loại cây trồng đều thấp nên hiệu quả kinh tế không cao hơn so với vụ đông 2010-2011, thậm chí một số cây trồng có hiệu quả kinh tế giảm hẳn.
Bên cạnh những nguyên nhân khách quan do thời tiết, thời vụ không thuận, giá vật tư đầu vào ở mức cao trong khi giá nông sản thấp thì cũng có những nguyên nhân chủ quan do sự chỉ đạo thiếu quyết liệt của các địa phương, cơ sở, nhận thức của người nông dân còn hạn chế trong khi công tác thông tin tuyên truyền về chủ trương, chính sách hỗ trợ của tỉnh chưa được làm tốt, mối liên kết 4 nhà trong sản xuất hàng hóa chưa được phát huy… Đây là những bài học kinh nghiệm quý báu để tỉnh triển khai sản xuất vụ đông 2012-2013 đạt kết quả khả quan.
Chăm sóc cà rốt mới trồng ở Lương Tài.
Vụ đông 2012-2013, toàn tỉnh phấn đấu gieo trồng 10.200 ha cây vụ đông, tăng 248 ha so với vụ đông 2011-2012. Trong đó, một số cây trồng chủ lực là: Ngô 2.000 ha, đậu tương 600 ha, khoai tây 2.200 ha, rau xanh 4.500 ha (gồm cà rốt 850 ha, cà chua 250 ha, bí các loại 650 ha...). Tỉnh chủ trương tập trung mở rộng diện tích các cây trồng có thị trường tiêu thụ thuận lợi, dễ trồng, dễ chăm sóc và hiệu quả kinh tế cao như: cà rốt, cà chua, khoai tây và rau các loại... Tăng cường khảo nghiệm và tiếp thu các giống cây rau màu mới để tăng vụ, rải vụ nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất; Chú trọng mở rộng diện tích sản xuất rau theo hướng an toàn, để đảm bảo VSATTP.
Hiện nay, ngành Nông nghiệp và các địa phương đã sớm triển khai kế hoạch sản xuất vụ đông, công tác chỉ đạo sản xuất, tuyên truyền, tập huấn kỹ thuật, cung ứng giống, vật tư phân bón... cũng đã được triển khai thực hiện tốt, tạo điều kiện phát triển sản xuất có hiệu quả. Cơ sở vật chất kỹ thuật được tăng cường như: Hệ thống thủy lợi, đường giao thông nội đồng... và nhiều TBKT đã được nông dân tích cực áp dụng vào sản xuất. Ngoài chính sách hỗ trợ của tỉnh cho 100% giá giống ngô; 100kg phân kali/ha đối với cây trồng có giá trị kinh tế cao như cây khoai tây, cà rốt và bí xanh, bí đỏ, các huyện, thị xã, thành phố cũng có chính sách hỗ trợ bổ sung đã khuyến khích nông dân mở rộng diện tích sản xuất vụ đông.
Tuy nhiên, sản xuất vụ đông năm nay cũng gặp không ít khó khăn do diến biến thời tiết phức tạp, khó lường, thời vụ thu hoạch trà mùa sớm bị đẩy lùi khoảng 5-7 ngày sẽ ảnh hưởng đến việc giải phóng đất trồng cây vụ đông sớm. Ngoài ra, giá vật tư, phân bón ở mức cao, giá nhiều loại nông sản phẩm trong vụ đông 2011-2012 như khoai tây, cà rốt… ở mức thấp sẽ ảnh hưởng đến tâm lý đầu tư, mở rộng sản xuất của nông dân.
Trước tình hình trên, các địa phương, đơn vị chức năng cần khẩn trương, tập trung chỉ đạo quyết liệt sản xuất vụ đông nhằm phấn đấu hoàn thành kế hoạch đề ra. Trước hết, cần chỉ đạo, hướng dẫn nông dân tập trung thu hoạch lúa mùa nhanh, gọn để giải phóng đất sớm, kịp thời gieo trồng cây vụ đông và hạn chế thiệt hại do mưa bão cuối vụ gây ra, nhất là trên những diện tích trồng cây vụ đông sớm. Chú trọng chỉ đạo quy hoạch vùng, bố trí cơ cấu cây trồng và thời vụ phù hợp với đặc điểm và điều kiện của vùng. Chuẩn bị đủ lượng giống, vật tư, phân bón đảm bảo chất lượng đáp ứng nhu cầu sản xuất. Tăng cường công tác tuyên truyền các chủ trương, chính sách hỗ trợ sản xuất vụ đông của tỉnh, tập huấn chuyển giao TBKHKT để khuyến khích nông dân mở rộng diện tích cây vụ đông và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất... Ưu tiên phát triển sản xuất rau an toàn theo hướng VietGAP nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và nâng cao hiệu quả kinh tế.
Hiện nay, một số cây trồng chủ lực như khoa tây, cà rốt, rau xanh… vẫn đang trong thời vụ gieo trồng, vì vậy các địa phương, đơn vị chức năng cần tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc bà con tích cực đẩy nhanh tiến độ gieo trồng, bảo đảm đúng thời vụ, cơ cấu giống, biện pháp kỹ thuật trồng và chăm sóc… Các địa phương cũng cần phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng sớm chủ động xây dựng các phương án phòng chống úng khi có mưa lớn xảy ra, nhất là ở đầu vụ, đồng thời, có kế hoạch chôn trữ, đảm bảo đủ nguồn nước tưới dưỡng cho cây vụ đông sau trồng. Có những biện pháp chỉ đạo kịp thời, hiệu quả, phù hợp diễn biến thời tiết, sâu bệnh và giai đoạn sinh trưởng, phát triển của cây trồng. Làm tốt công tác dự tính, dự báo sâu bệnh, tuyên truyền, hướng dẫn nông dân các biện pháp phòng trừ cụ thể, kịp thời, hiệu quả và tăng cường công tác thanh, kiểm tra thị trường thuốc BVTV để đảm bảo chất lượng thuốc cung ứng trên thị trường…