Theo thống kê của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, tính từ ngày 1-12-2011 đến hết 31-7-2012, Cơ quan điều tra đã phát hiện và khởi tố 25 vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Nếu so với các loại tội phạm khác thì số lượng án lừa đảo chiếm đoạt tài sản không phải là nhiều nhưng tác hại của án này lại tương đối lớn.
Lê Văn Bản sinh năm 1981 ở phố Tư, Đồng Kỵ, thị xã Từ Sơn chỉ là một nông dân tham gia làm bảo vệ an ninh khu phố thuộc phường Đồng Kỵ đã lừa chiếm đoạt được nhiều tỷ đồng của nhiều người dân một cách khá dễ dàng. Theo bản cáo trạng số 41 ngày 11-5-2012 của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, do biết UBND phường Đồng Kỵ đang quản lý những khoảng đất trống, đất chuyên dụng có giá trị sản xuất và kinh doanh thương mại cao nên Bản nảy sinh ý định lừa đảo để chiếm đoạt tài sản.
Bản gặp một số hộ dân có nhu cầu mua đất, thuê đất để sản xuất kinh doanh và tự giới thiệu mình có quan hệ với một số cán bộ phường và cán bộ Phòng Tài nguyên - Môi trường thị xã Từ Sơn nên có thể đứng ra giải quyết được việc cho thuê mặt bằng để kinh doanh và bán đất tại phường Đồng Kỵ, nếu ai cần thì Bản sẽ giải quyết cho. Bản cũng nói dối mọi người là mình được UBND phường Đồng Kỵ ủy quyền cho đứng ra thu tiền của các hộ dân có nhu cầu thuê mặt bằng các ki ốt bán hàng thuộc khu vực cống Ngầm của phường để kinh doanh buôn bán gỗ và các mặt hàng thủ công mỹ nghệ.
Trong thời gian từ tháng 6 đến tháng 7-2011 Bản đã lừa đảo chiếm đoạt tổng số hơn 4 tỷ đồng của 15 hộ dân trú tại phường Đồng Kỵ.
Theo lời khai của Bản tại Cơ quan điều tra, để lừa được các nạn nhân, Bản đã soạn một số giấy tờ gồm thông báo của Phòng Tài nguyên-Môi trường thị xã và Hợp đồng cho thuê đất, bán đất của UBND xã sau đó phô tô đưa cho họ xem. Vì vậy, không cần có văn bản chính thức hay thông báo rộng rãi của UBND phường và cơ quan chức năng trên loa truyền thanh nhưng một số hộ dân vẫn tin tưởng giao tiền cho Bản.
Vừa qua TAND tỉnh đã hai lần đưa Lê Văn Bản ra xét xử (lần gần đây nhất là cuối tháng 9 vừa rồi) nhưng đều phải hoãn phiên tòa do có khoảng hơn 10 người khác tiếp tục đến tòa trình báo về việc mình cũng là nạn nhân của Bản và xuất trình được chứng cứ. Hiện Bản vẫn đang bị tạm giam chờ xét xử, còn những nạn nhân của Bản vẫn đang thắc thỏm chờ TAND bảo vệ quyền lợi cho mình. Nhưng cũng căn cứ vào lời khai của Bản tại Cơ quan điều tra thì anh ta đã chi dùng cá nhân hết toàn bộ số tiền lừa đảo được. Xem ra con đường đòi lại tài sản của các nạn nhân quả thực mong manh.
Một vụ án khác cũng khá điển hình trong thời gian gần đây, 3 đối tượng gồm: Nguyễn Thị Tiến, cán bộ nghỉ hưu, sinh năm 1950 ở Hàng Kênh, Lê Chân, Hải Phòng, Kim Thị Thúy Định, không nghề nghiệp, sinh năm 1960 ở Ô Chợ Dừa, Đống Đa, Hà Nội và Trần Đình Cương sinh năm 1954 ở Trung Chính, Lương Tài đã giả danh là cán bộ công ty có chức năng xuất khẩu lao động để “chạy” cho 10 người đi lao động nước ngoài và chiếm đoạt của họ hơn 1 tỷ đồng cùng gần 63.000 USD. Ngoài ra, 1 giám đốc phòng giao dịch của một ngân hàng trên địa bàn tỉnh đã lừa đảo, chiếm đoạt của chính ngân hàng nơi mình công tác gần 9 tỷ đồng và dùng hết vào việc cá cược bóng đá qua mạng…
Qua các vụ án điển hình cho thấy, thủ phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản rất đa dạng, từ người không nghề nghiệp, nông dân, công nhân viên chức đến cả những người có chức vụ trong cơ quan, doanh nghiệp. Thủ đoạn lừa đảo chủ yếu là nhận “chạy” dự án thuê, mua đất hoặc “chạy” việc làm hay vay lãi với lãi suất cao… Nạn nhân cũng gồm nhiều thành phần nhưng có đặc điểm chung là dễ tin người và thích lợi nhuận cao. Một điểm chung nữa của loại án này là phần lớn thủ phạm dùng tài sản chiếm đoạt được vào các trò cờ bạc, ăn tiêu phung phí hoặc kinh doanh thua lỗ hết. Đa phần các vụ án đều có khá nhiều bị hại và trị giá tài sản bị chiếm đoạt tương đối cao, gây khó khăn cho việc xử lý tài sản và công tác thi hành án dân sự.