Vụ mùa năm nay huyện Gia Bình cấy 4.300 ha lúa mùa trong đó có trên 500 ha lúa hàng hóa chất lượng cao(lúa thuần Thơm RVT; QR1; lúa OM, NK2, và tẻ thơm khác) và lúa lai (XH 178, Nưu 89). Để tăng vụ và diện tích cây vụ đông, đảm bảo hiệu quả kinh tế cho nông dân, huyện Gia Bình đặt ra 5 yêu cầu cho vụ mùa là chọn giống lúa ngắn ngày, có năng suất, kháng sâu bệnh, cứng cây và gạo ngon, được thị trường chấp nhận.
Xã Đại Lai là địa phương thực hiện tốt chủ trương chuyển đổi bộ giống lúa. Toàn xã gieo cấy 330 ha lúa mùa, trong đó có 30% giống lúa mới và lúa tẻ thơm. Còn chủ yếu là Q5 và Khang dân. Đến thửa ruộng của bà Nguyễn Thị Định thôn Huề Đông xã Đại Lai cấy 2 sào cấy giống lúa lai ba dòng Xuyên Hương 178, còn gọi tắt là XH 178. Năm nay bà Định và xã viên rất phấn khởi vì giống lúa mới cấy được ngắn ngày, phát triển mạnh, đẻ nhánh khỏe, cứng cây, chống đổ và kháng sâu bệnh. Năng suất lúa cao từ 280-300 kg/ sào, tương đương 75 tạ/ ha trở lên. Giống này còn có chất lượng gạo ngon hơn lúa Khang dân.
Ngoài các giống lúa mới, Đại Lai còn cấy giống mới lúa thuần NK 2 cho năng suất khá cao, gạo ngon, dẻo thơm. Đánh giá về năng suất lúa của toàn xã, Phó Chủ tịch UBND xã Đại Lai Nguyễn Công Ba cho biết: năng suất lúa của xã bình quân 65 -66 tạ/ ha. Kết quả này từ việc xã mở rộng nhiều giống lúa mới cho năng suất, chất lượng và ngắn ngày.
Ngoài các giống lúa mới, các giống lúa thuần như Q5, Khang dân, tẻ thơm, VH1, Bắc thơm số 7 cũng cho năng suất từ 220 - 230 kg/ sào tương đương 59 – 62 tạ/ ha.
Đến giữa tháng 10, tại HTX Định Mỗ xã Xuân Lai, gia đình ông Trịnh Xuân Đức gieo cấy hơn 10 sào lúa cấy chủ yếu giống Q5, Khang dân, lúa thơm … Hiện Gia đình ông đã gặt gần xong. Ông Đức khẳng định lúa mùa năm nay tốt, có năng suất hơn năm trước. Riêng gia đình ông bị nhiễm rầy nâu cuối vụ cục bộ, nhất là lúa đổ nên có giảm đi khá nhiều. Nguyên nhân chính là do gia đình ông mải đi làm ăn và ít quan tâm đến đồng ruộng cuối vụ. Nhưng năng suất vẫn trên 2 tạ/ sào, ông Trịnh Xuân Đức, HTX Định Mỗ xã Xuân Lai –( Gia Bình ) cũng phấn khởi chỉ những mảnh lúa không đổ, bông lúa dài, hạt mẩy đều, không có hạt lép nói: nếu không bị đổ và rầy nâu cuối vụ hút cây lúa, thì phải đạt 230 kg/ sào trở lên. Nhưng bị thế này giảm cũng còn trên 200 kg/ sào.
Theo cán bộ xã Xuân Lai, năng suất lúa gặt thống kế toàn xã đạt bình quân 60 tạ/ ha. Tại HTX Đại Lộc có đồng trũng, lúa Q5 cũng cho năng suất khá cao, hộ thấp cũng trên 2 tạ/ sào. Bà Nguyễn thị Liễn, HTX Đại Lộc – Xuân Lai –( Gia Bình ) cười vui vẻ nói với chúng tôi: Gia đình bà cấy 4 sào lúa Q5, khang dân và tẻ thơm. Lúa được chăm sóc tốt, đúng thông báo của HTX. Mỗi sào, ngoài lượng phân chuồng còn bón thêm 13 kg lân, 6 kg ka li, 5 kg đạm. Phòng trừ sâu bệnh thi toàn dùng thuốc tốt do HTX và công ty đưa về tận bờ, nên không bị sâu bệnh. Năng suất lúa cũng đạt trên 2 tạ.
Để đánh giá đúng năng suất Gia Bình đã chỉ đạo các địa phương tiến hành gặt thống kê, kiểm tra đánh giá từng loại giống. Chiều ngày 16/10, Gia Bình đã phối hợp với Cục thống kê tỉnh Bắc Ninh và Phòng trồng trọt Sở NN và PTNT tỉnh đi khảo sát năng suất lúa trên địa bàn huyện. Qua đánh giá, kết quả bước đầu đã khẳng định chung là vụ mùa này thắng lợi. Các giống lúa đều cho năng suất cao hơn mọi năm, nhất là các giống lúa mới. Hầu hết các địa phương đều cho kết quả bình quân năng suất lúa mùa đạt từ 59 – 66 tạ / ha. Cao nhất là Đại Lai, Vạn Ninh, Lãng Ngâm và Nhân Thắng…
Đặc biệt là các giống lúa này có chất lượng gạo, cơm ngon hơn khang dân. Các giống lúa thuần còn có ưu điểm ngắn ngày, rất phù hợp với yêu cầu tăng vụ, nâng hệ số sử dụng đất. Các giống lúa này chịu thâm canh, cây khỏe và kháng sâu bệnh cao. Như giống OM hầu như không phải phòng trừ sâu bệnh, đặc biệt là rầy râu. Các giống lúa thơm RVT, lúa NK2 có chất lượng gạo ngon, có đầu ra ổn định, giá thu mua cao và có triển vọng;
Nhận xét về năng suất lúa vụ này, ông Nghiêm Đình Thuận, Cục trưởng Cục Thống kê Bắc Ninh đã khẳng định: Lúa mùa nay ở Gia Bình là thắng lợi. Các giống chủ lực đều đạt năng suất cao và bình quân đạt 60 -61 tạ/ ha. Yếu tố chính là Gia Binh đã chỉ đạo bà con gieo cấy lúa mùa tập trung, nhanh gọn trước ngày 20/7.
Bên cạnh những yếu tố khách quan, thì việc lựa chọn bộ giống và có các giải pháp kỹ thuật thâm canh là yếu tố quyết định thắng lợi cho sản xuất nông nghiệp. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Chí Dũng, Phó Trưởng phòng NN & PT NT Gia Bình cho biết: Đến nay Gia Bình đã cơ bản gặt xong lúa mùa. ( ngày 17/10 ) Chúng tôi đánh giá năng suất lúa đạt bình quân 61 – 62 tạ/ ha. Bên cạnh thời tiết khá thuận từ khi gieo mạ đến lúc thu hoạch, thì quan trọng nhất là công tác tham mưu đúng, chính xác của các ngành chức năng. Nhất là khâu chọn bộ giống phù hợp. Chọn các giống tốt, đã có trải nghiệm thực tế như Lúa lai ba dòng XH 178, Nưu 89 giống thuần chất lượng Thơm RVT, NK 2 và một số giống khác. Hai là thực hiện đúng qui trình kỹ thuật. ba là các giải pháp khác như công tác dự thính dự báo sâu bệnh; và chị phòng trừ kịp thời hiệu quả. Công tác điều tiết nước vụ mùa hợp lý. Và các công tác tập huấn, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật v.v…
Gia Bình đang chỉ đạo các địa phương, các HTX và bà con nông dân cần nhanh chóng phơi khô quạt sạch, kiểm nghiệm kết quả thực tế nhất là chất lượng gạo mới để làm cơ sở cho các vụ sau và chuyển trọng tâm sang sản xuất vụ đông, phấn đấu giành vụ mùa bội thu. Đây cũng là cơ sở để đưa Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Gia Bình lần thứ XX vào cuộc sống và xác định, đến năm 2012, hệ số sử dụng đất tăng lên 2,5 -2,6 lần.