Năm 2011 nông dân Gia Bình đã sử dụng phân bón sinh học để tận dụng xử lý rơm rạ tạo ra lượng phân hữu cơ chất lượng cao. Với quy trình không quá phức tạp, tốn kém, mỗi hộ nông dân hoàn toàn có thể xử lý rơm rạ thành phân hữu cơ sạch ngay tại gia đình.
Chuẩn bị vụ xuân năm 2013, nông dân Gia Bình đã tích trữ được một khối lượng lớn phân hữu cơ vi sinh từ việc tận dụng ủ rơm, rạ để bón lót cho cây trồng. Chia sẻ kinh nghiệm của bản thân, chị Vũ Thị Mai, thôn Đại Lai, xã Đại Lai cho biết, sau vụ mùa năm 2011, chị đã tìm mua 2 lọ phân hữu cơ Bio-Plant, ngoài 1 lọ phun trực tiếp lên cây trồng, còn 1 lọ để ủ cho 1 tấn rơm. Thực hiện theo đúng quy trình được giới thiệu, sau khoảng 1 tháng đã có phân hữu cơ từ rơm mục để bón cho ruộng trồng khoai vụ đông. Theo đánh giá của chị Mai, ruộng được bón phân hữu cơ này có chất đất xốp, cây trồng có sức kháng bệnh cao. Bởi vậy, năm nay, chị tiếp tục ủ 9 sào rơm, đến thời điểm này, rơm đã mục thành phân hữu cơ có thể sử dụng được.
Phân hữu cơ từ rơm ủ mục của gia đình anh Bùi Văn Đàn.
Nhận thấy những phản hồi tích cực của nông dân, năm 2012 UBND huyện Gia Bình đã chỉ đạo Trạm Khuyến nông phối hợp với Hội Nông dân tổ chức triển khai mô hình ủ rơm vi sinh sau thu hoạch lúa mùa tới tất cả 14 xã, thị trấn. Ngân sách huyện hỗ trợ toàn bộ kinh phí phân bón để xử lý rơm rạ và từng địa phương có chính sách hỗ trợ riêng như Đông Cứu hỗ trợ 50.000 đồng/tấn rơm, Thái Bảo 140.000 đồng/tấn rơm,… Hiện tại, toàn huyện Gia Bình đã có 1152 tấn rơm được ủ theo phương pháp này. Lợi ích nhìn thấy ngay của mô hình ủ rơm vi sinh là tình trạng đốt rơm bừa bãi sau khi thu hoạch lúa mùa trên địa bàn huyện giảm được khoảng 70%. Ngoài ra, với phân bón vi sinh từ rơm, nông dân cũng tiết kiệm được 25-30% chi phí lượng phân vô cơ cần sử dụng. Về lâu dài, phân bón vi sinh có khả năng làm tăng độ phì nhiêu của đất, làm đất tơi xốp, diệt trứng sâu hại trong lòng đất.
Đến thăm mô hình ủ rơm của gia đình anh Bùi Văn Đàn, thôn Yên Việt, xã Đông Cứu, năm nay, gia đình anh ủ 9,5 tấn rơm, sử dụng thêm 15kg kali mỗi tấn để tạo ra phân hữu cơ chất lượng cao. Được các cán bộ Khuyến nông hướng dẫn tận tình nên đến nay 3 đống rơm ủ của anh đều đạt chất lượng như mong muốn, một đống rơm thành phẩm đã được bón xuống ruộng cày. Anh cho biết: “Gia đình tôi cấy vài mẫu ruộng, hàng năm chi phí mua phân lân rất lớn. Nhờ có mô hình ủ phân vi sinh này, gia đình vừa không lãng phí rơm, vừa tiết kiệm chi phí mua phân vô cơ bên ngoài”.
Với mục đích ban đầu nhằm giảm thiểu tình trạng đốt rơm rạ bừa bãi, mô hình ủ rơm thành phân bón vi sinh ở Gia Bình còn đem lại hiệu quả thiết thực cho hoạt động sản xuất nông nghiệp, tạo ra nguồn phân hữu cơ an toàn với môi trường. Do đó, việc tuyên truyền, phổ biến và nhân rộng mô hình này cần được triển khai sớm cho nông dân các địa phương khác trong toàn tỉnh.