
Hiện trạng khu khai thác đất của gia đình ông Nguyễn Bá Bắng, thôn Hữu Bằng, xã Ngọc Xá (Quế Võ).
9 giờ sáng ngày 14 tháng 5 năm 2013, chúng tôi có mặt tại thôn Văn Phong, xã Châu Phong, chứng kiến cảnh những chiếc xe trọng tải lớn chở đất để rơi vãi xuống lòng đường, gây bụi bẩn. Hỏi người dân sống ven đường, thì họ chỉ lắc đầu: Khai thác đất đem bán diễn ra thường xuyên nhưng chẳng có ai ngăn cản.
Theo chiếc xe đến địa điểm khai thác, qua tìm hiểu tôi được biết chủ nhân của mảnh đất sườn đồi là ông Lê Quang Loan. Mỗi ngày gia đình ông sử dụng máy xúc đào hàng nghìn m3 đất chở đi bán cho các công trình san lấp mặt bằng, ao hồ… Hưởng lợi từ bán tài nguyên đất nhưng việc làm tùy tiện của ông Loan đã ảnh hưởng không nhỏ tới những hộ gia đình xung quanh. Một hộ bên cạnh bức xúc: Từ ngày ông Loan đào đất xuống sâu, ngôi nhà cấp bốn của gia đình chênh vênh sát vách, không biết chuyện gì sẽ xảy ra trong mưa bão?
Ngoài Văn Phong còn có thôn Thất Gian, từ năm 2000 đến nay, thỉnh thoảng lại có người dân sống trên đồi cao đã thuê máy xúc đào đất với lý do là hạ độ cao tạo điều kiện thuận lợi trong sinh hoạt và sản xuất. Mang theo câu chuyện khai thác đất ở cở sở, chúng tôi lên trụ sở UBND xã Châu Phong thì được Chủ tịch Nguyễn Quang Minh cho hay: “Xã không hề biết người dân đào đất đem bán”.
Dời Châu Phong, chúng tôi theo xe của đoàn công tác của Ban Chỉ huy Quân sự huyện Quế Võ đến thôn Hữu Bằng, xã Ngọc Xá. Được biết ngày 23-3-2001, Chủ tịch UBND huyện Quế Võ đã Quyết định số 47/QĐ-CT: “Đình chỉ ngay mọi hoạt động khai thác đất đồi trái phép tại thôn Hữu Bằng, xã Ngọc Xá và thôn Thất Gian, xã Châu Phong kể từ ngày 23-3-2001. Mọi hoạt động khai thác đất đồi núi tại huyện dưới bất cứ hình thức nào nếu không được phép của UBND tỉnh Bắc Ninh đều phải bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật”.
Gia đình ông Lê Quang Loan, thôn Văn Phong đang khai thác đất đồi trái phép gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới các hộ liền kề. Ảnh chụp lúc 9 giờ ngày 14-5-2013 tại mảnh đất của gia đình ông Loan.
Mặc dù vậy, nhưng suốt hơn 10 năm qua, nơi đây vẫn trở thành điểm nóng về tình trạng khai thác đất đồi trái phép. Ở đó, ông Nguyễn Bá Bắng, Trưởng thôn Hữu Bằng là người đứng ra mua một số diện tích của các hộ xung quanh rồi quây tường rào bao quanh và mua sắm máy xúc, ô tô đào đất tại khu đồi ven làng. Ông Bắng cho rằng: Trước kia khi xây dựng mở rộng QL 18, Nhà nước đã sử dụng một số diện tích đất để san lấp mặt bằng. Nay chúng tôi chỉ muốn hạ độ cao để sản xuất nhưng không hiểu vì sao lại bị Ban CHQS huyện Quế Võ ngăn cản”.
Qua tìm hiểu, thì ông Nguyễn Bá Bắng đã tự ý đào đất đồi không hề có giấy phép của các cơ quan chức năng có thẩm quyền đem bán hàng vạn m3 cho Nhà máy phân lân Văn Điển (Hà Nội). Một số người dân địa phương cho biết: “Để khai thác đất thuận lợi, ông Bắng và gia đình đã nhiều lần sử dụng cả mìn bộc phá gây bức xúc và ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống người dân xung quanh”.
Trao đổi với PV Báo Bắc Ninh về vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Nhịp, Chủ tịch UBND xã Ngọc Xá cho biết: “Xã đã ra văn bản yêu cầu dừng khai thác nhưng ông Bắng vẫn ngang nhiên không chấp hành. Còn việc ông Bắng nổ mìn hay không thì xã không nắm được”.
Trong Quyết định số 2412/QĐ-TTg ngày 19-12-2011 của Thủ tướng Chính phủ ghi rõ: “Quản lý sử dụng trong thời bình: trừ các khu vực đã bố trí công trình chiến đấu, công trình quốc phòng hoặc đã có thiết bị chiến trường, những khu vực còn lại vẫn do địa phương quản lý về đất đai và giao cho dân sản xuất bình thường như trồng hoa mầu, trồng rừng, chăn nuôi gia súc… nhưng không được làm biến dạng thay đổi lớn như khai thác khoáng sản, khai thác đá, khai thác đất làm mất thế địa hình quân sự hiện có, không liên doanh, liên kết để làm kinh tế”.
Trước những phản ánh gay gắt của người dân, Ban CHQS huyện Quế Võ đã thành lập tổ công tác gồm 4 đồng chí cắm chốt tại địa phương để tuyên truyền, vận động người dân quản lý đất đai đồng thời kiên quyết ngăn chặn việc khai thác đất đồi trái phép của gia đình ông Bắng. Thượng tá Nguyễn Quang Khanh, Chỉ huy trưởng Ban CHQS Quế Võ khẳng định: Việc khai thác đất đồi kéo dài của ông Nguyễn Bá Bắng trong thời gian dài làm ảnh hưởng tới an ninh chính trị và trật tự của địa phương. Khu vực ông Bắng khai thác thuộc điểm cao 103 do Quốc phòng quản lý, không được làm thay đổi hiện trạng địa hình”.
Tình trạng khai thác đất đồi trái phép ở hai xã Ngọc Xá và Châu Phong diễn ra phức tạp, gây bức xúc trong dư luận, đề nghị UBND huyện Quế Võ cần nhanh chóng chỉ đạo các ngành chức năng có biện pháp ngăn chặn và xử lý nghiêm những trường hợp cố tình vi phạm nguồn tài nguyên đất.