 |
Tàu chiến Mỹ tại cảng Subic, Philippines. Hình minh họa. |
Chuyến
công du Đông Nam Á kéo dài 1 tuần của Tổng thống Mỹ Obama bắt đầu vào
cuối tuần này có thể báo trước một sự thay đổi mạnh mẽ, biến vịnh Oyster
trên đảo Palawan thành một cảng quân sự cho tàu chiến Mỹ ra vào, tất cả
đang nhằm vào hoạt động tranh chấp lãnh thổ trên Biển Đông.
Phát triển một căn cứ quân sự trên đảo này có thể khiến quan hệ
Philippines - Trung Quốc thêm căng thẳng, Bắc Kinh đang tuyên bố chủ
quyền vô lý và phi pháp trên Biển Đông và xâm phạm trực tiếp lợi ích của
các quốc gia ven Biển Đông.
Ông Obama dự kiến sẽ có chuyến
công du 4 nước Đông Nam Á trong vòng 1 tuần, trong đó đáng chú ý có điểm
dừng chân tại Manila được xem như một tín hiệu mạnh mẽ của Mỹ ủng hộ
Philippines trong vấn đề tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc.
Củng cố quan hệ với Philippines trong đó bao gồm hỗ trợ nâng cấp sức
mạnh quân sự cho quốc gia này là một phần quan trọng trong hoạt động
xoay trục chiến lược của Mỹ về châu Á - Thái Bình Dương và được xem như
một nỗ lực để kiềm chế sức mạnh ngày một gia tăng của Trung Quốc.
Tổng thống Philippines Aquino đã đưa ra một chương trình hiện đại hóa
quân đội trị giá 1,8 tỉ USD trong đó có kế hoạch tái khởi động căn cứ
hải quân tại vịnh Subic. Đồng thời, Manila đang có kế hoạch phát triển
vịnh Oyster thành một cảng hải quân "Subic mini".
 |
Vấn đề Biển Đông sẽ là nội dung quan trọng trong chương trình nghị sự giữa Tổng thống Mỹ Obama và Tổng thống Philippines Aquino. |
Joseph Rostum O.Pena, chỉ huy hải quân thuộc Bộ tư lệnh miền Tây
Philippines cho biết Oyster sẽ là một Subic mini và Manila sẽ chuyển đổi
vịnh này thành một căn cứ hải quân lớn.
Vịnh Oyster cách
quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam khoảng 160 km. Một cảng hải
quân được xây dựng tại vịnh này sẽ mở rộng phạm vi hoạt động của 2 tàu
hải quân Philippines mua lại từ lực lượng Cảnh sát biển Mỹ ở khu vực
quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam. Trung Quốc, Philippines,
Đài Loan, Brunei và Malaysia cũng tuyên bố chủ quyền toàn bộ hoặc một
phần quần đảo).
Nâng cấp ban đầu tại vịnh Oyster sẽ cần khoản
chi phí khoảng 500 triệu peso và dự kiến sẽ được hoàn thành năm 2016.
Tuy nhiên việc biến Oyster thành một căn cứ hải quân cần nguồn chi phí
lớn hơn nhiều.
Patrick Cronin, một chuyên gia an ninh khu vực
châu Á - Thái Bình Dương tại Trung tâm An ninh Mỹ ở Washington cho
biết, các nhà lãnh đạo Philippines đang thuyết phục Mỹ có những hành
động cụ thể nhằm giúp Philippines tăng cường khả năng phòng thủ.
Những nỗ lực này bao gồm việc xây dựng một căn cứ đứng chân lâu dài
cho 2 tàu chiến lớn nhất của mình, đồng thời làm căn cứ để quân đội Mỹ
có thể luân phiên đồn trú tàu chiến, máy bay ngay sát quần đảo Trường
Sa, nơi Trung Quốc đang tìm cách "khẳng định chủ quyền", Oyster có thể
là lựa chọn tốt nhất.
Những căng thẳng trên Biển Đông sẽ
khiến Tổng thống Obama thúc giục Trung Quốc và ASEAN giải quyết tranh
chấp khi ông tham dự hội nghị thượng đỉnh Đông Á tại Brunei tuần tới.
Trung Quốc tìm mọi cách trì hoãn COC càng khiến cho Manila quyết tâm
tăng cường khả năng phòng thủ của mình, một nhà ngoại giao cấp cao
Philippines nói với Reuters với điều kiện giấu tên.
"Tất
nhiên chúng tôi đang tìm kiếm các giải pháp hòa bình giải quyết tranh
chấp. Nhưng chúng tôi muốn các bên liên quan khác cân nhắc kỹ trước khi
làm điều gì đó ngu ngốc trong khu vực tranh chấp", quan chức này nhận
xét trong bối cảnh Trung Quốc vừa thả 75 khối bê tông "bỏ móng công sự"
ngoài Scarborough.