Danh mục sản phẩm
An sinh xã hội là động lực và mục tiêu của phát triển bền vững
An sinh xã hội là vấn đề tồn tại và phát triển của con người và cộng đồng. An sinh xã hội ngày nay không chỉ duy trì mức sống vật chất cần thiết, mà ngày càng quan trọng hơn là con người được phát triển toàn diện cả mặt vật chất và tinh thần với lối sống có văn hóa và giáo dục, làm cho dân trí ngày càng cao trong vai trò và trách nhiệm xã hội.
Mô hình phát triển bền vững là phát triển đồng thuận giữa tăng trưởng kinh tế với bảo đảm an sinh xã hội và bảo vệ môi trường. Sự phát triển ấy, chỉ có thể thực hiện được trên cơ sở kinh tế tri thức và thể chế chính trị lấy sự tồn tại và phát triển con người và cộng đồng làm mục tiêu. Quan niệm phát triển bền vững dựa trên cơ sở kinh tế công nghiệp như trước đây là quan niệm không tưởng, chỉ làm cho vấn đề an sinh xã hội thêm cấp bách và phổ biến.
Tỉnh Bắc Ninh đang có nhu cầu phát triển nhanh. Nhưng thực tiễn cho thấy, phát triển nhanh của một quốc gia, một địa phương phải nhìn vào sự phát triển tổng hợp, chứ không phải chỉ có chỉ số tăng trưởng GDP. Khi nền kinh tế được thúc đẩy bởi sự phát triển đồng thuận giữa tăng trưởng kinh tế với bảo đảm an sinh xã hội và bảo vệ môi trường thì sẽ tạo ra sự phát triển nhanh, bền vững.
Phát triển bền vững được thể hiện ở tất cả các dự án xây dựng, các khu công nghiệp, các vùng sản xuất nông nghiệp, ở quá trình đô thị hóa hợp lý thì bảo đảm an sinh xã hội và tiến bộ xã hội cho thế hệ hiện nay và tương lai. Nhờ đó an sinh xã hội và tiến bộ xã hội sẽ là động lực to lớn của tăng trưởng nhanh và bền vững. Phát triển như vậy là con đường rút ngắn khoảng cách giàu nghèo và xóa bỏ bất công xã hội một cách vững chắc, khác hẳn cách làm chỉ chạy theo tăng trưởng nóng, rồi trích ngân sách để hỗ trợ cho xóa đói giảm nghèo.
Chuyển sang phát triển bền vững sức ép ngày càng tăng, chỉ nước nào, địa phương nào có bộ máy quyền lực thông minh, quyết đoán thì mới sớm chuyển thách thức thành cơ hội lớn để trở thành nước và địa phương phát triển bền vững.
An sinh xã hội không chỉ là trách nhiệm của nhà nước, mà còn là trách nhiệm của cả xã hội, của mỗi người và cả cộng đồng. Khi nhà nước và xã hội hợp tác, chia sẻ trách nhiệm thì đất nước thịnh vượng, an sinh xã hội được xây dựng trên nền vững chắc. Còn khi nhà nước quan liêu, tham nhũng, trong xã hội tồn tại đầy tính tự phát tư lợi của nhóm và cá nhân thì đất nước suy yếu, an sinh xã hội trở thành vấn đề nóng bỏng.
Như vậy an sinh xã hội và tiến bộ xã hội quan hệ thúc đẩy lẫn nhau, cùng phát triển với quá trình tăng trưởng kinh tế. Kinh tế thị trường ở mỗi giai đoạn phát triển đều tạo ra sự phân công lao động mới. Sự phân công lao động đó làm thay đổi cơ cấu xã hội dân cư-nguồn lực của sự phát triển sản xuất và tiêu dùng của một nước, một địa phương. Mỗi thay đổi cơ cấu xã hội dân cư đều làm thay đổi mức sống và lối sống của dân cư ở mức độ nào đó, dẫn đến làm thay đổi nhất định về an sinh xã hội.
Ở các nước phát triển hiện nay vấn đề an sinh xã hội đang đặt ra những thách thức mới, như lối sống thực dụng của những người trẻ tuổi; nhiều vụ án nghiêm trọng xảy ra, trẻ hóa tội phạm; vấn đề lão hóa dân số ngày càng cao; chênh lệch giàu nghèo gia tăng, an sinh cho cộng đồng thấp… có ảnh hưởng không nhỏ đến an sinh xã hội và phát triển kinh tế.
Ở các nước công nghiệp phát triển hay đang quá trình công nghiệp hóa, sự phát triển kinh tế thị trường không chỉ đem lại giàu có nhanh cho một số người mà còn hình thành lối sống thực dụng, lối sống hưởng thụ cá nhân. Vì vậy bên cạnh vấn đề nghèo đói, thất nghiệp còn vấn đề văn hóa, lối sống ảnh hưởng ngày càng tăng đối với an sinh xã hội và phát triển kinh tế-xã hội.
Những năm gần đây sự suy thoái của môi trường văn hóa trong đời sống cộng đồng, rõ nhất là về giáo dục, y tế, quản lý nhà nước và quan hệ xã hội… đang tác động xấu đến an sinh xã hội. Nguồn gốc của sự suy thoái của môi trường văn hóa, lối sống là tính tự phát, tư lợi của cá nhân và nhóm lợi ích.
Thực tế yếu kém trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa, môi trường tác động lớn đến an sinh xã hội. Vấn đề an sinh xã hội chưa được các cấp, các ngành, trước hết là người đứng đầu chưa nhận thức đúng, làm tốt, chưa coi an sinh xã hội là cơ sở bền vững của ổn định chính trị, là một trong những động lực và mục tiêu phát triển đất nước. Quá trình đô thị hóa, hình thành các khu dân cư, thiếu kết cấu hạ tầng và dịch vụ cần thiết đều tác động đến an sinh xã hội.
Chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế, phải đổi mới nhận thức và hành động về an sinh xã hội. Phải coi an sinh xã hội là động lực và mục tiêu trong phát triển kinh tế-xã hội. Nhận thức này phải được quán triệt bắt đầu từ xây dựng các dự án, quy hoạch vùng và tổng thể.
Xây dựng thể chế chất kinh tế thị trường phát triển bền vững, các tổ chức kinh tế, chính trị, xã hội đều vận động trong một thể chế thì mới phát triển. Vận hành tốt thể chế kinh tế thị trường để kinh tế-xã hội phát triển bền vững, trong đó có mục tiêu an sinh xã hội là một trong những mục tiêu của thể chế. Thực hiện thể chế kinh tế thị trường phát triển bền vững thì mới thể hiện được tiến trình dân chủ, công bằng, văn minh.
Sau gần ba thập niên phát triển kinh tế thị trường, nước ta, địa phương ta đã tạo được những tiền đề chuyển lên giai đoạn phát triển mới trong thế kỷ XXI. Cùng với chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế, tất yếu phải đổi mới nhận thức và hoạt động an sinh xã hội. Từ quan niệm coi an sinh xã hội là giải pháp để giải quyết hậu quả của quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa, chuyển sang quan niệm coi an sinh xã hội là động lực và mục tiêu trong phát triển bền vững và thịnh vượng.
Đặt làm trang chủ
