Danh mục sản phẩm
Nghe cải lương trên quê hương quan họ
Nhắc đến Kinh Bắc, người ta thường hay nghĩ đến Dân ca Quan họ, đến ca trù hay những làn điệu chèo. Nhưng ít ai biết rằng ở vùng quê Đại Bái- Gia Bình có một loại hình nghệ thuật đã tồn tại hơn sáu thập kỷ qua và vẫn luôn được người dân gìn giữ, phát huy đó là đàn ca cải lương.
Một buổi tập của CLB để chuẩn bị diễn trong dịp xuân 2014
Về Đại Bái những ngày giáp tết này, chúng tôi nghe thấy những tiếng gõ leng keng, nhịp sống hối hả và khẩn trương của làng đúc đồng để làm ra nhiều sản phẩm phục vụ khách bốn phương. Nhưng đâu đó vẫn vang lên những làn điệu cải lương trong trẻo, ngân nga của những cô, chú, anh chị trong Câu lạc bộ Cải lương Đại Bái-Gia Bình. Họ đang chuẩn bị các tiết mục để phục vụ nhân dân dịp tết Nguyên Đán sắp tới.
Theo ông Nguyễn Văn Thanh-69 tuổi, Chủ nhiệm CLB : từ những năm 1950-1955 ở thôn Đại Bái đã có một đoàn cải lương, chuyên đi phục vụ các lễ hội, các hoạt động văn hoá văn nghệ của thôn, xã. Đến những năm 1973-1975, đoàn cải lương của thôn cũng tham gia hội diễn văn nghệ quần chúng tỉnh Hà Bắc và đạt Huy chương Bạc. Tuy nhiên, do những hạt nhân quan trọng của đội cải lương bấy giờ đã di tản nhiều nơi mà người ta không còn nghe được những lời ca cải lương nữa. Mãi đến năm 2008, những nghệ nhân tâm huyết mới đưa cải lương trở lại bằng việc thành lập ra một Câu lạc bộ.
Ban đầu thành lập, mỗi thành viên CLB đều tự bỏ tiền ra để mua đạo cụ và trang phục biểu diễn. Các thành viên tích cực tìm kiếm tư liệu về những điệu hát vở diễn cổ như: “Kim Vân Kiều, Thoại Khanh Châu Tuấn” và tổ chức tập luyện dưới sự hướng dẫn của các nghệ nhân cao tuổi trong làng. Bắt đầu từ những buổi biểu diễn nhỏ phục vụ bà con trong thôn, xã CLB nhận được nhiều sự ủng hộ thậm chí có người từ các thôn, xã lân cận cũng tìm đến xem. Các cụ già thì nhẩm nhỉ theo câu hát, thế hệ trẻ thấy đó là một môn nghệ thuật mới mẻ, thú vị với những thanh âm cao vút, lanh lảnh khác những làn điệu quan họ hay chèo mà họ đã từng nghe. Cứ như thế cải lương trở thành những buổi sinh hoạt văn hóa tập thể của người dân nơi đây một cách thường xuyên.
Chị Nguyễn Thị Hương (Đại Bái- Gia Bình) cho biết: “Sau mỗi ngày làm việc vất vả, tạm quên đi những tiếng đe, tiếng búa, tiếng gõ, chúng tôi lại được thưởng thức những câu ca cải lương hay những vở kịch ngắn rất hay và thú vị của CLB, dường như mọi mệt mỏi đã không còn”.
Nhận được sự ủng hộ không chỉ về tinh thần mà cả vật chất, các thành viên không ngại lặn lội ra Hà Nội theo học các nghệ sỹ trong đoàn Cải lương Chuông Vàng để có thêm kinh nghiệm, sáng tác thêm những lời ca mới, những trích đoạn và tiểu phẩm về đề tài lao động sản xuất, tuyên truyền xây dựng đời sống văn hóa, đả kích những thói hư tật xấu để làm phong phú hơn cho buổi biểu diễn. Tiêu biểu là vở kịch ngắn truyên truyền về an toàn giao thông “ Đường thông hè thoáng” đoạt gải suất sắc trong hội diễn văn nghệ huyện năm 2009.
Sự đổi mới ấy làm cho lượng khán giả trong thôn, xã lúc nào cũng đông kín vào các buổi diễn. Thậm chí, những buổi tập của CLB cũng thu hút được khán giả đến xem.
Ông Thanh nhớ lại: Lúc mới thành lập CLB chỉ có 17 người, đến nay CLB có 27 thành viên tham gia sinh hoạt, tâm huyết với cải lương. Có những gia đình hai thế hệ cha-con cùng tham gia CLB, có gia đình 3 anh, chị, em cùng là thành viên của CLB. Nhờ cách bố trí, sắp xếp thời gian hoạt động hợp lý nên mặc dù các thành viên đều bận bịu với công việc đồng áng và nghề truyền thống đúc đồng của địa phương nhưng CLB vẫn sinh hoạt rất đều đặn và say mê luyện tập. “Chúng tôi tham gia CLB này đều chung một lòng nhiệt huyết, muốn gìn giữ và lưu truyền những một nét văn hóa đẹp được thừa hưởng của thế hệ cha ông”. Ông Thanh chia sẻ.
CLB Cải lương Đại Bái không chỉ phục vụ bà con nhân dân địa phương mà còn tham gia và đoạt được giải cao trong các hội diễn do huyện và tỉnh tổ chức. Tiêu biểu như năm 2009 đạt giải xuất sắc Hội diễn văn nghệ chào mừng Quốc khánh 2-9 của huyện và năm 2012 đạt Huy chương Bạc Hội diễn văn nghệ quần chúng của tỉnh. Đội ngũ đào, kép của câu lạc bộ ngày càng được trẻ hoá, tiếp tục sưu tầm, sáng tác, luyện tập ca cải lương để phục vụ nhân dân. Với họ đàn ca cải lương trở thành một sinh hoạt văn hoá không thể thiếu, một món ăn tinh thần đặc sắc.
Việc khôi phục và phát triển nghệ thuật đàn ca cải lương ở làng Đại Bái không chỉ góp phần tích cực vào việc bảo tồn các giá trị văn hoá dân tộc mà cùng với quan họ, ca trù, hát chèo... đàn ca cải lương đang làm phong phú thêm đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân, khơi dậy trong mỗi người dân tình yêu quê hương và ý thức giữ gìn bản sắc văn hoá đặc trưng của làng quê.
Đặt làm trang chủ
