Năm 2013, mặc dù kết quả thi học sinh giỏi Quốc gia của tỉnh cũng thấp với 38/54 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 70%, nhưng kéo lại chất lượng giải tăng với nhiều giải có số: 2 giải Nhất, 10 giải Nhì, 12 giải Ba, 14 Khuyến khích. Như vậy chỉ so riêng với năm 2013 thì đội tuyển tỉnh kém xa cả về số lượng lẫn chất lượng giải chỉ với 29 giải: 6 giải Nhì, 8 giải Ba, 15 Khuyến khích.
Theo thống kê sơ bộ, từ năm 2011 đến nay số lượng học sinh đạt giải Quốc gia của tỉnh giảm dần: Năm 2011 có 47/54 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 87%; năm 2012 có 44/54 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 81%; năm 2013 có 38/54 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 70%; năm 2014 có 29/56 thí sinh dự thi đạt giải, chiếm 51%. Điều trái ngược là cũng trong những năm qua, tỉnh rất quan tâm với nhiều chế độ đãi ngộ đặc biệt cho giáo viên và học sinh Trường THPT Chuyên Bắc Ninh nhằm nâng cao uy tín và vị thế ngôi trường này trong khu vực và toàn quốc.
4 thí sinh đủ điều kiện dự thi vòng 2 chọn đội tuyển Olimpic Việt
Bất ngờ nhất trong các nhóm đội tuyển là đội Văn, năm 2014 đội tuyển Văn chỉ có 1/6 thí sinh đạt giải lại là Khuyến khích (dự báo có 4 giải). Bất ngờ nữa, đội tuyển Văn năm nay có em Dương Thị Liên từng đạt giải Nhì Quốc gia năm 2013 nhưng sang năm 2014 không đạt giải. Cô giáo Ngô Phương Nga, Tổ trưởng tổ Văn của trường cho biết, sau kỳ thi hầu hết các em đều phấn khởi với kết quả bài làm, đề thi mở không quá hóc búa cũng vì thế mà kết quả thực làm nhiều em bị sốc, nhất là em Dương Thị Liên. Cô trò lại phải tự động viên nhau, những em còn cơ hội (đang học lớp 11) năm sau sẽ phải nỗ lực hơn. Theo kinh nghiệm của cô Nga, dự báo kết quả thi Văn rất khó, vì có thể các em hiểu đúng nhưng cách diễn giải các ý chưa phù hợp. Đấy là cái khó đặc trưng giữa thể loại văn nói và văn viết.
Bất ngờ nữa là đội tuyển Ngoại ngữ (thi Tiếng Anh) cũng duy nhất 1/6 thí sinh dự thi đạt giải (Khuyến khích). Cô giáo Hà Ngọc Mai, Tổ trưởng tổ Ngoại ngữ cho biết đã nỗ lực hết sức, nhưng công bằng nhận định chất lượng đội tuyển năm nay thấp hơn những năm trước, nhất là học sinh khối 12. Nhiều thí sinh thi không đạt thấy như có lỗi với cô giáo, nhiều em đã động viên cô và thể hiện quyết tâm cao trong kỳ thi năm sau.
Nhận định của cô Hà Ngọc Mai rằng đội tuyển tỉnh (môn Ngoại ngữ) ở khối 12 năm nay chất lượng thấp là có cơ sở, vừa là cái chung của cả 9 nhóm đội tuyển. Đáng lẽ khối 12 phải là chủ lực trong kỳ thi này thì năm 2014 số học sinh khối 12 đạt giải Quốc gia lại thấp hơn khối 11 cả về số lượng lẫn chất lượng giải. Trong số 29 thí sinh đạt giải Quốc gia năm 2014 có 15 thí sinh đang học lớp 11 và 14 thí sinh đang học lớp 12. Đặc biệt trong số 4 thí sinh đủ điều kiện dự thi chọn đội tuyển Olmpic Quốc tế của Việt Nam thì có tới 3 học sinh đang học lớp 11 là các em: Lê Thị Hải Linh, giải Nhì Quốc gia môn Toán; Nguyễn Thúy Quỳnh, giải Nhì Quốc gia môn Toán; Trần Đình Hiếu, giải Nhì Quốc gia môn Hóa. Chỉ duy nhất 1 học sinh lớp 12 đủ điều kiện dự thi chọn đội tuyển vòng 2 là em Hán An Ninh, giải Nhì Quốc gia môn Hóa học.
Hiện tại nhà trường động viên các thí sinh, nhất là những em đang học lớp 11 phải lấy đó làm bài học để quyết tâm hơn trong kỳ thi năm 2015. Một mặt chuẩn bị các điều kiện cần thiết, nhất là tâm lý đối với 4 thí sinh đủ điều kiện dự thi vòng 2 chọn đội tuyển Olimpic Việt Nam vì trong số 4 em này có tới 3 em còn nhiều cơ hội đạt kết quả ngay cả trong năm 2015 tới.
Đã đến lúc ngành GD-ĐT và Trường THPT Chuyên Bắc Ninh phải nghiêm túc xem xét lại chiến lược bồi dưỡng đội tuyển để hoạch định những bước đi sát thực hơn, không thể để 1 tỉnh luôn tự hào với truyền thống khoa bảng như Bắc Ninh mà kết quả thi học sinh giỏi Quốc gia ngày càng thụt lùi. Tuy nhiên giải pháp nào cũng cần thời gian thẩm định, nhất là những công việc khó khăn phức tạp và phải mất nhiều thời gian như chiến lược phát hiện và bồi dưỡng nhân tài như chúng ta đang kỳ vọng…