Danh mục sản phẩm

Làng nghề ở Bắc Ninh

Chính sách

Thứ sáu, 11/04/2014 - 08:38

Cùng về lễ hội Đền Đô

Cứ vào trung tuần tháng ba âm lịch hàng năm, nhân dân mọi miền Tổ quốc lại nô nức về trảy hội Đền Đô (phường Đình Bảng, thị xã Từ Sơn) và thành kính dâng hương tưởng nhớ các vị vua triều Lý – triều đại khai mở, tạo dựng và phát triển nền văn minh Đại Việt. Bao đời nay, lễ hội Đền Đô là một nét đẹp văn hóa truyền thống mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, giáo dục các thế hệ trẻ hướng về nguồn cội và biết trân trọng giá trị lịch sử của dân tộc.

Múa rồng trong lễ hội Đền Đô.

Năm nay, lễ hội Đền Đô kỷ niệm 1004 năm ngày Lý Thái Tổ đăng quang (15-3-1010 - 15-3-2014). Theo kế hoạch, lễ hội diễn ra trong ba ngày 14, 15 và 16-3 âm lịch với nhiều hoạt động phong phú, sôi nổi. Đặc sắc nhất trong phần lễ là nghi thức rước kiệu long trọng, uy nghiêm truyền thống. Đi đầu đám rước là ba võ tướng cởi trần, đóng khố, tay cầm trùy đồng và hàng trăm quân sĩ đi theo. Tiếp đến là kiệu Thánh Mẫu có 18 nữ tướng đi sau rồi đến kiệu bát đế, mỗi kiệu có một ngựa, đi sau là 16 tướng nam mặc áo đỏ. Sau cùng là các chức sắc, hương lão và dân làng dự hội, cờ lọng, chiêng trống.

Đám rước kéo dài với sự tham dự của hàng nghìn người dân đều mặc trang phục cổ, màu sắc rực rỡ. Đám rước trong lễ hội Đền Đô, ngoài cờ ngũ sắc, kiệu, ngựa, long tàn, hương án, chiêng trống, ngũ quả còn có những lá cờ in chữ như: cờ nền đỏ điểm vân xanh đề chữ “Đại Việt”, cờ nền đỏ có chữ Lý, cờ đỏ có chữ “Nam triều Đại Việt”, cờ có chữ “Lý triều cường thịnh, bát diệp trùng quang” để gợi nhớ về các đời vua triều Lý và khẳng định sự phát triển rực rỡ, hưng thịnh của đất nước trong giai đoạn nhà Lý trị vì.

Ba “Ông tướng” cầm trùy trong đám rước được tuyển chọn bảo đảm rất nhiều tiêu chuẩn: khỏe mạnh, đĩnh đạc...

Phần hội trong lễ hội Đền Đô có nhiều hoạt động văn hóa văn nghệ thể thao phong phú như: Hát Quan họ, hát Tuồng, triển lãm sinh vật cảnh, thi đấu bóng chuyền hơi, cầu lông, bóng bàn… Cùng nhiều trò chơi dân gian độc đáo, thú vị khác như: Chọi gà, đấu vật, cờ tướng, đập niêu, thi tổ tôm điếm, thi gói bánh phu thê, thi nấu cơm niêu đất…

Nhân dân Đình Bảng kể rằng, nguồn gốc của tục thi nấu cơm niêu đất xuất phát từ việc triều Lý rất coi trọng khuyến nông mà câu hát dân gian còn ca ngợi “Đời vua Thái Tổ, Thái Tông/ Lúa tốt đầy đồng, thóc chất đầy kho”. Truyền rằng, Lý Thánh Tông và Nguyên Phi Ỷ Lan từng về quê Cổ Pháp cày ruộng, gặt hái cùng dân và trở thành ngày hội khuyến nông. Để tỏ lòng biết ơn, các bậc kỳ lão trong làng đã bảo con cháu nấu nồi cơm quê để dâng cúng Tiên vương và mời vua cùng Nguyên Phi Ỷ Lan ngự bữa. Nồi nấu cơm nặn bằng đất thó mịn nung già, cơm nấu bằng gạo tám thơm hạt nhỏ, nhiều nhựa, săn dẻo, đượm hương do những nam thanh nữ tú đảm nhiệm. Sau khi dùng bữa cơm quê thơm ngon, đượm tình ấy, nhà vua đã thấu hiểu được lòng dân và cho tổ chức thi tài nấu nướng. Cũng từ đó, ở Cổ Pháp có tục thi nấu cơm niêu đất trong ngày hội.

Lễ hội Đền Đô đã được các thế hệ nhân dân Đình Bảng gìn giữ, lưu truyền qua hàng trăm năm và ngày nay trở thành một phong tục văn hóa truyền thống giàu ý nghĩa, không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân địa phương. Lễ hội Đền Đô mặc dù là lễ hội của làng nhưng cũng là của nhân dân cả nước, như tiếng vọng cội nguồn nhắn nhủ các thế hệ mai sau luôn biết trân trọng, gìn giữ tinh hoa mà tổ tiên đã dày công xây đắp.

Bài, ảnh: Việt Thanh